Rzecz o dobrym przywództwie

Ludzie zawsze potrzebowali przywódców. Dobry przywódca organizuje ich wokół wspólnej sprawy i motywuje ich do działania niezależnie od czasów, w jakich żyją. Choć wraz ze zmianą świata i warunków, zmieniają się wyzwania, jakim powinni sprostać liderzy, niezmienne są fundamenty, na których przywódcy powinni budować swoją społeczną rolę.

Niedawno otrzymałem w prezencie książkę, która opowiada o historii powstania zakonu jezuitów. Pokazuje ona, jak ciągle aktualne pozostają reguły, według których została zbudowana organizacja przez kilka wieków wywierająca tak duży wpływ na kształtowanie liderów. W „Heroicznym przywództwie” Chris Lowney, były jezuita zasiadający później w zarządzie m.in. J.P. Morgan, opisuje 4 zasady, które możemy nazwać zasadami przywództwa:

• zrozumienie swoich mocnych i słabych stron, wartości i światopoglądu,
• śmiałe wprowadzanie innowacji i adaptowanie się, by rozumowo ogarnąć zmieniający się świat,
• przyciąganie innych pozytywnym i pełnym miłości nastawieniem,
• dodawania sobie i innym energii do działania przez rozbudzanie heroicznych ambicji.

To są reguły powstałe w XVI wieku. Imponujące jest to jak aktualne pozostają – czyż nie tego właśnie  oczekiwalibyśmy również od dzisiejszych przywódców?

ŚWIADOMOŚĆ MOCNYCH I SŁABYCH STRON

Uświadamianie sobie swoich słabych i mocnych stron jest stałym elementem szkoleń liderów. „Uważaj na swoją siłę, nie przeginaj” – ostrzegają Bob Kaplan i Rob Kaiser, zajmujący się zrównoważonym przywództwem. Trudno  zarządzać równowagą słabych i mocnych stron bez ich poznania. Czy można przewodzić ludziom bez dojrzałego światopoglądu i wykrystalizowanych wartości, które będą spójne zarówno z działaniami lidera, jak i z wartościami organizacji, którą zarządza?

NIEUSTAJĄCA NAUKA

Odłóżmy na bok innowacje – o tym mówi się nieustannie – i zwróćmy uwagę na potrzebę, jak to autor nazwał, rozumowego ogarnięcia świata. Tempo zmiany świata, warunków biznesu i życia powoduje, że ludzie mają problem z odnajdywaniem się w zmieniającej się rzeczywistości, czyli właśnie owym ogarnięciem się. Starsi obawiają się wykluczenia technologicznego, młodzi mają problem z odnajdywaniem tego, co jest ważne, z budowaniem systemów wartości. Dlatego przywództwo wymaga nieustannego kształcenia się, również w zakresie nauk humanistycznych.

MIŁOŚĆ I POKÓJ

Zajmujący się teorią przywództwa John Adair mawiał, że prezesem czy dyrektorem zostaje się z wyboru zarządu lub rady nadzorczej, ale to ludzie w swoich sercach i umysłach nominują swoich liderów. Przywódca powinien umieć angażować ludzi na rzecz wspólnej sprawy, inspirować ich i motywować do tego, by sięgali wysoko. Przywódca powinien też ufać swoim ludziom, dawać im dużo swobody i akceptować ich prawo do błędów i porażek, oraz dbać o talenty i stwarzać im możliwość uczenia się. Przywódca powinien też być mentorem dla swoich współpracowników, być „lustrem i lampą”, jak mawia mój znajomy, pomóc się odnaleźć i czasem pokazać, w którą stronę iść.

HEROICZNA POSTAWA

I wreszcie heroizm przywódcy dziś to w moim rozumieniu podejmowanie decyzji, które uwzględniają znacznie więcej niźli tylko zwiększanie efektywności biznesu. To podejmowanie decyzji, które nie tylko biorą pod uwagę odpowiedzialność przedsiębiorstwa wobec jego interesariuszy, lecz są również wynikiem poczucia odpowiedzialności przywódcy za kondycję świata, w którym żyjemy. To też prowadzenie biznesu w sposób zrównoważony – zorientowany na przyszłość i uwzględniający jakość życia przyszłych pokoleń. To wreszcie prowadzenie biznesu zaangażowanego społecznie, starającego się pomóc rozwiązać problemy, z którymi państwo i organizacje pozarządowe nie mogę samodzielnie sobie poradzić. Heroizm to powiedzenie „nie” swojej radzie nadzorczej i swoim akcjonariuszom, kiedy oczekują oni efektywności bez zachowania społecznej odpowiedzialności biznesu.

HENRY FORD OGRANICZA DYWIDENDĘ

Dobrym przykładem jest następująca historia, którą przeczytałem jakiś czas temu: w 1917 r. Henry Ford, założyciel firmy Ford Motor Company, został pozwany przez akcjonariuszy własnej spółki za ograniczenie dywidendy. Podobno Ford powiedział wówczas, że celem firmy Ford Motor Company jest czynienie tak dużo dobrego, jak to tylko możliwe dla wszystkich, których działalność firmy dotyczy, a także zarabianie pieniędzy i wykorzystywanie ich do tego, by dawać zatrudnienie i dostarczać  samochody wszędzie tam, gdzie klienci tego potrzebują przy okazji wypracowując zysk, gdyż biznes to służba, a nie bonanza.

I na koniec, heroizm przywódcy to wzięcie odpowiedzialności za wychowanie liderów przyszłości. To potrzeba zaistnienia przywódców jako mentorów młodych ludzi, którzy kiedyś będą gospodarzami świata. I co najważniejsze, to potrzeba by przywódcy mogli stać się autorytetami.

Tekst zamieszczony w materiałach konferencyjnych II Konferencji Koalicji „Prezesi-Wolontariusze 2011” #przywództwo #wolontariat #nowetechnologie, która odbyła się 3 grudnia 2014.